Ύπνωση και Αυτο-ύπνωση (Μελέτη του Stanford University)

Η πρωτοποριακή μελέτη του Stanford University αποκαλύπτει αυτό που οι υπνωτιστές γνώριζαν από καιρό, ότι η υπνωτική έκσταση αλλάζει τα πρότυπα και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Βλέπετε, δεν είναι μυστικό ότι οι ακαδημαϊκοί μελετούν την ύπνωση και τα φαινόμενα έκστασης για περισσότερο από έναν αιώνα. Όμως, παρά τις προσπάθειές τους, δεν κατάφεραν να καταλάβουν τι ήταν αυτή η έκσταση. Ήταν μια κατάσταση; Ήταν ένα καθολικό χαρακτηριστικό; Μια γενετική προδιάθεση;

Όσο κι αν προσπάθησαν, δεν μπορούσαν να βρουν απάντηση, ακόμη και με σαρωτές fMRI, που μετρούν την εγκεφαλική δραστηριότητα. Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε κάποιο ανιχνεύσιμο μοτίβο στον εγκέφαλο όταν κάποιος βρισκόταν σε υπνωτική έκσταση.

Αυτό συνέβη έως ότου η νέα έρευνα που διεξήχθη από μια ομάδα που εργαζόταν υπό τον θρυλικό Dr David Spiegel στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ άρχισε να μελετά την ύπνωση για να βάλει νέα δεδομένα. Έπειτα δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της μελέτης τους στο περιοδικό Cerebral Cortex – προκαλώντας μεγάλο θόρυβο στον κόσμο της ύπνωσης επειδή επιβεβαίωσαν αυτό που οι υπνωτιστές υποπτεύονταν από καιρό…

Αλλά προτού πούμε τις λεπτομέρειες αυτής της σημαντικής μελέτης, ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στο ιστορικό του Spiegel.

Ο γιος ενός ειδικού στην κλινική ύπνωση

Ο David Spiegel, M.D., είναι καθηγητής και αναπληρωτής πρόεδρος ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Είναι ένας από τους πιο σεβαστούς ειδικούς της Αμερικής στις κλινικές χρήσεις της ύπνωσης και είναι γιος του αείμνηστου Herbert Spiegel, M.D., ο οποίος ήταν επίσης ειδικός στην ύπνωση.

Η έρευνα του Spiegel έχει επικεντρωθεί συχνά σε δύο στοιχεία: τον καρκίνο και την ύπνωση. Το 1983 έκανε μια μελέτη που εξετάζει πώς να διαχειριστεί τον πόνο σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού χρησιμοποιώντας ύπνωση. Εκτός από τη δουλειά του με τον καρκίνο, ο Spiegel έχει μελετήσει πώς η ύπνωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες εφαρμογές.

Διαπίστωσε ότι οι ασκήσεις αυτο-ύπνωσης ως μέρος μιας εμπειρίας ομαδικής θεραπείας είχαν: «Μια άμεση επίδραση στην αλλαγή της αντίληψης του πόνου από τον ασθενή».

Οι συσχετίσεις του με την ύπνωση πηγαίνουν ακόμα πιο πίσω από αυτό. Το 1972, ο Spiegel υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στον ώμο. Μετά την εγχείρηση που κράτησε 3 ώρες, αρνήθηκε οποιαδήποτε παυσίπονα. Αντίθετα, το Spiegel χρησιμοποίησε την αυτο-ύπνωση για να ελέγξει τον πόνο. Δεδομένου ότι είχε μια τομή που εκτείνεται από την κορυφή ως το κάτω μέρος του ώμου του, είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι ο πόνος ήταν σημαντικός.

Ευρήματα της έρευνας για την ύπνωση του Dr.Spiegel

Οι δεσμοί του Dr. Spiegel με την ύπνωση και η αξιοπιστία του είναι αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο, όπως όλοι οι άλλοι που εργάζονται στον τομέα, υπήρχε ακόμα κάτι σημαντικό που ήθελε να αποδείξει… Ήξερε τι μπορούσε να κάνει η ύπνωση, αλλά υπήρχε κάτι άλλο που ήθελε να αποκαλύψει. Δεδομένου ότι η ύπνωση ήταν μια αλλαγή κατάστασης, πρέπει επίσης να υπάρχει κάποιο είδος αλλαγής στον εγκέφαλο. Και πρέπει να υπάρχει τρόπος να δούμε και αυτή την αλλαγή.

Το 2016, ο Spiegel και μια ομάδα ερευνητών αποφάσισαν να αποδείξουν τις υποψίες τους. Ο σκοπός της μελέτης ήταν να προσπαθήσει να εντοπίσει αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της υπνωτικής κατάστασης. Σύμφωνα με την περίληψη της μελέτης, η ομάδα παρατήρησε ότι η ύπνωση συσχετίζεται με «μειωμένη δραστηριότητα δικτύου προεπιλεγμένης λειτουργίας (DMN)» και ότι οι άνθρωποι που ήταν σε υψηλό βαθμό ύπνωσης έδειξαν «μεγαλύτερη λειτουργική συνδεσιμότητα μεταξύ του δικτύου εκτελεστικού ελέγχου (ECN) και του δικτύου προεξοχής (SN).»

Από μια ομάδα 547 ατόμων, ο Spiegel και οι συνεργάτες του επέλεξαν 57 άτομα – 36 με υψηλή δεκτικότητα στο να μπουν σε βαθιά ύπνωση και 21 με χαμηλή δεκτικότητα.

(Προσωπικά θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι μπορούν να μπουν σε βαθιά ύπνωση και η δεκτικότητα είναι κάτι που υπόκειται στην ικανότητα του υπνοθεραπευτή να την διαχειριστεί. Ο Dr. Spiegel στην έρευνά του έδωσε ηχογραφημένες υπνώσεις, οπότε δεν μπορούσε να έχει διαφορετικά μοντέλα ύπνωσης, ανάλογα με την υποβολιμότητα του θεραπευόμενου.)

Και οι δύο ομάδες υποβλήθηκαν σε μια σειρά σαρώσεων fMRI (λειτουργικής απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού) υπό τις ίδιες 4 συνθήκες:

• Ενώ ξεκουράζονταν
• Κατά την ανάκληση μιας ανάμνησης
• Κατά τη διάρκεια δύο διαφορετικών εμπειριών ύπνωσης καθοδηγούμενες από προηχογραφημένες οδηγίες

Τα αποτελέσματα ήταν συναρπαστικά. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι συνέβαιναν 3 πράγματα. Αλλά μόνο για την πρώτη ομάδα, των ανθρώπων με υψηλή ικανότητα ύπνωσης, που ήταν:

• Πτώση της δραστηριότητας στους προσθιοραχιαίους πυρήνες που σχετίζονται με το μεταιχμιακό σύστημα. Αυτό είναι ένα μέρος του εγκεφάλου που διεγείρεται όταν ανησυχούμε για κάτι, αλλά τείνει να είναι λιγότερο ενεργό κατά τη διάρκεια της ύπνωσης. Έτσι, κάτω από ύπνωση, τα άτομα με υψηλή δεκτικότητα στην ύπνωση είναι πιο χαλαρά και χωρίς ανησυχία.
• Αύξηση της συνδεσιμότητας μεταξύ ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου, ειδικά του ραχιαία πλαγίου προμετωπιαίου φλοιού ή του DLPFC (ένα μέρος του οποίου είναι υπεύθυνο για τον προγραμματισμό και την οργάνωση) και στην νησίδα (ένα μέρος του εγκεφάλου που έχει σχεδιαστεί για να βοηθά στη ρύθμιση των λειτουργιών του σώματος). Σύμφωνα με τον Spiegel, αυτό δείχνει ότι υπό την ύπνωση δημιουργείται μια ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος.
• Μείωση της συνδεσιμότητας μεταξύ ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου, αυτή τη φορά μεταξύ του DLPCF και μέρους του εγκεφάλου που ασχολείται με τον αυτο-αναστοχασμό. Ο Spiegel εξηγεί ότι, κατά τη διάρκεια της ύπνωσης, ο αυτοαναστοχασμός φαίνεται λιγότερο σημαντικός. Οι άνθρωποι είναι λιγότερο ανασταλμένοι και με την κατάλληλη ύπνωση μπορούν να ξεπεράσουν δυσλειτουργικές συμπεριφορές, αντιστάσεις και παρωχημένες στρατηγικές των παιδικών των χρόνων.

Αυτές οι αλλαγές βοηθούν να δείξουμε πώς είναι δυνατόν οι θεραπευόμενοι με ύπνωση να  μπορούν να αισθάνονται λιγότερο άγχος, λιγότερο πόνο και λιγότερο stress ενώ βρίσκονται σε ύπνωση, αλλά και να μεταφέρουν αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς και στην καθημερινότητά τους.

Η έρευνα του ίδιου του Spiegel έδειξε πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η ύπνωση και η αυτο-ύπνωση στον έλεγχο του πόνου, όπου οι θεραπευόμενοι είναι σε θέση να έχουν ανάγκη τη μισή ποσότητα φαρμάκων και να βιώνουν μόνο τη μισή ποσότητα πόνου.

Αποτελέσματα & Συμπεράσματα

Τι μας λέει αυτή η νέα πρωτοποριακή έρευνα της ύπνωσης, για την  δραστηριότητα του εγκεφάλου κατά την υπνωτική έκσταση;

Σύμφωνα με τον Spiegel, αυτά τα αποτελέσματα δεν είναι απλά σημαντικά. Σπουδάζει ύπνωση για πολλά χρόνια και πιστεύει ότι αυτό που μελέτησαν είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Ο Spiegel το παρομοιάζει με ένα είδος επανακαλωδίωσης του εγκεφάλου. Αυτό είναι λογικό αν σκεφτείς τα ευρήματά του.

Για παράδειγμα, εάν οι θεραπευόμενοι μέσω της ύπνωσης είναι όντως πιο χαλαροί και χωρίς ανησυχίες, τότε αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί η ύπνωση είναι ένα τόσο ισχυρό εργαλείο για την ανακούφιση από το στρες και το άγχος.

Εάν υπάρχει πράγματι μια ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος κατά τη διάρκεια της ύπνωσης, τότε αυτό μπορεί να εξηγήσει πώς είναι δυνατό να ελέγξετε ή ακόμα και να εξαλείψετε τον πόνο χρησιμοποιώντας μόνο την ύπνωση για να τον καταπολεμήσετε.

Εάν οι θεραπευόμενοι μέσω της ύπνωσης γίνονται λιγότερο ανασταλτικοί ενώ βρίσκονται σε υπνωτική έκσταση, αυτό μπορεί να εξηγήσει πώς είναι δυνατόν να αυξηθεί η αυτοεκτίμηση κάποιου χρησιμοποιώντας μόνο τη δύναμη της υποβολής, του σεναρίου ή του οραματισμού.

Σύμφωνα με το Spiegel, οι άνθρωποι που είχαν κάποιο είδος τραυματικής εμπειρίας νωρίς στη ζωή τους, αυτή η εμπειρία ίσως τους έχει δημιουργήσει ένα ορισμένο ποσό άγχους. Ο τρόπος με τον οποίο ένα τέτοιο άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το άγχος θα μπορούσε να είναι μέσω της ύπνωσης η οποία θα οδηγήσει σε μια νέα καλωδίωση του εγκεφάλου ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης ορισμένων συνδέσεων, ενώ άλλες θα εξασθενήσουν.

Πιστεύει επίσης ότι οι άνθρωποι που διάβασαν ιστορίες από τους γονείς τους και έκαναν καλή χρήση της φαντασίας τους με άλλους τρόπους όσο μεγάλωναν, φαίνεται να είναι πιο δεκτικοί στην ύπνωση σαν ενήλικες.

Φυσικά, αυτή η μελέτη δεν είναι αρκετή για να ξεκαθαρίσει τα πράγματα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Χρειάζεται να γίνει πολύ περισσότερη έρευνα που να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα του Spiegel. Αυτό όμως σημαίνει ότι επιτέλους αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της ύπνωσης. Και αυτό μόνο καλό μπορεί να είναι. Δεν χρειάζονται πλέον οι δεισιδαιμονικές ανοησίες και οι άλλες παρεξηγήσεις. Δεν υπάρχουν πλέον τα εμπόδια που μέχρι τώρα ανέστειλαν τη χρήση της ύπνωσης για το γενικότερο καλό.

Όπως το θέτει ο ίδιος ο Spiegel: 

"Eυρήματα όπως αυτό μπορεί να μας επιτρέψουν να επηρεάσουμε συγκεκριμένες περιοχές στον εγκέφαλο και ίσως βελτιώσουμε την απόδοση. Αυτό σημαίνει τελικά ότι θα βρούμε ακόμα καλύτερους τρόπους για τη χρήση της ύπνωσης που θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να ζήσουν πιο ευτυχισμένες και υγιείς ζωές".

Spyros Kapnias Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Σε Εκπαίδευση Συναλλακτική Ανάλυση - Body Focused Psychotherapy Gestalt - Compementary Medical Hypnotherapist - Hypnosis & Gestalt Certification - Certified Past Lives Regression Therapist - Spirit and Energy Release Certification - Inner Child Certification - Certified Life Between Lives Regression Therapist / Master & Trainer in Hypnotherapy / Certified “Swan” Hypnotherapy / Master NLP - Coaching - Time Line Therapy / Certified Energy Psychology Certification - Master in Acupressure & EFT / Certified Master Ho'oponopono / Reiki Master / Advance Breathwork & Pranayama Trainer / Senion Yoga Teacher and Trainer / Healing Code Certification, Yoga Nidra Senior Teacher, Lucid Dreaming Certification