Θέσεις Ζωής – Συναλλακτική Ανάλυση

Ανάλογα με τα ερεθίσματα, τα μηνύματα, τα συμπεράσματα και τις στρατηγικές που ακολουθεί, ένα μικρό παιδί αναπτύσσει μια βασική Θέση Ζωής. Αυτές οι βασικές Θέσεις Ζωής είναι τέσσερις και τις ονομάζουμε «Υπαρξιακές Θέσεις», επειδή αντανακλούν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή μας, τους άλλους, τις πεποιθήσεις και συμπεριφορές μας. 

Οι τέσσερις βασικές Θέσεις ζωής. Αυτές είναι:

- Είμαι Εντάξει, Είσαι Εντάξει

- Είμαι Εντάξει, Δεν Είσαι Εντάξει

- Δεν Είμαι Εντάξει, Είσαι Εντάξει

-Δεν Είμαι Εντάξει, Δεν Είσαι Εντάξει

Από τη στιγμή που θα υιοθετήσει ένα παιδί μια από αυτές τις Θέσεις, είναι πιθανόν να δημιουργήσει ένα ολόκληρο Σενάριο Ζωής έτσι ώστε να ταιριάζει σε αυτή τη Θέση Ζωής.

Οι άνθρωποι όταν γεννιούνται βρίσκονται στη Θέση, Είμαι Εντάξει, Είσαι Εντάξει. Αν ζήσουν σε ένα υγειές περιβάλλον, μπορούν να διατηρήσουν αυτή τη Θέση σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η Θέση αυτή βοηθά στη διαμόρφωση της βάσης για ένα Σενάριο υγιούς ζωής. Ένα παιδί που επιλέγει αυτή τη Θέση θεωρεί τον εαυτό του αξιαγάπητο από τους άλλους. Ακόμη αποφασίζει πως και οι σημαντικοί άλλοι εκείνης της περιόδου, για παράδειγμα οι γονείς του, είναι επίσης αξιαγάπητοι και αξιόπιστοι και έτσι αργότερα επεκτείνει αυτή του την απόφαση και στους άλλους ανθρώπους γενικά. Έτσι έχει ένα σενάριο ζωής, Νικητή.   

Αν ένα παιδί αντιμετωπίζει αρνητική συμπεριφορά από τους σημαντικούς άλλους ή κακοποιείται, αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αισθάνεται αβοήθητο, ανίσχυρο, θυμωμένο και γι αυτό μπορεί να μετακινηθεί σε μια Θέση Είμαι Εντάξει, Δεν Είσαι Εντάξει. Ένα τέτοιο πρόσωπο μπορεί να οικοδομήσει μια ζωή σε αυτή τη θυμωμένη Θέση και να αποδεικνύει συνεχώς στον εαυτό του ότι οι άλλοι Δεν είναι Εντάξει. Αυτή η Θέση συνεπάγεται έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους, επιθετική συμπεριφορά και καθιστά δύσκολο για το πρόσωπο, να διαμορφώσει και να διατηρήσει στενές φιλίες ή σχέσεις. Έτσι ενώ φαίνεται επιφανειακά πως έχει ένα Σενάριο Ζωής Νικητή, συνήθως η κατάσταση αυτή αλλάζει και εν τέλει γίνεται ο Μεγάλος Ηττημένος.

Αν ένα παιδί δεν είναι καλά φροντισμένο και λαμβάνει μηνύματα που μειώνουν συνεχώς την αίσθηση αυτοεκτίμησής του, αυτό το πρόσωπο μπορεί να μετακινηθεί από την υγιή Θέση, στη Θέση να αισθάνεται ότι Δεν Είμαι Εντάξει, Είσαι Εντάξει. Να αισθάνεται ότι δεν είναι Εντάξει, ενώ άλλοι είναι Εντάξει. Αυτή η Θέση κάνει το πρόσωπο να αισθάνεται χαμηλή αυτοεκτίμηση, τόσο στον χώρο εργασίας όσο και στη διαμόρφωση σχέσεων εμπιστοσύνης και διάρκειας. Έτσι αποφασίζει ότι είναι θύμα, ότι χάνει από τους άλλους και είναι πιθανό να έχει ένα Σενάριο Ζωής Κοινότυπο, Μπανάλ ή Ηττημένου.

Όταν υπάρχουν σοβαρές τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, ένα παιδί μπορεί να καταλήξει στην Υπαρξιακή Θέση Δεν Είμαι Εντάξει, Δεν Είσαι Εντάξει. Αυτή η Θέση Ζωής το οδηγεί σε απόγνωση, σε έλλειψη νοήματος, σε κατάθλιψη. Το πρόσωπο σε αυτή τη Θέση έχει μεγάλη δυσκολία στο να δει το καλό σε οποιονδήποτε και δυσκολεύεται να έχει οποιαδήποτε ελπίδα για το μέλλον. Έτσι θα γράψει ένα Σενάριο στο οποίο απορρίπτει και απορρίπτεται και έτσι θα είναι πιθανόν ένα Σενάριο Ηττημένου.

Ωστόσο, οι άνθρωποι σε οποιαδήποτε μη λειτουργική Θέση μπορούν να αλλάξουν. Μπορούν να μεγαλώσουν και να κατανοήσουν τις εμπειρίες της ζωής που τους οδήγησαν να έχουν αυτή την άποψη και μπορούν να μάθουν νέους τρόπους ώστε να αλλάξουν αυτές τις πρωταρχικές αποφάσεις και στρατηγικές, που υποστηρίζουν αυτές τις αρνητικές πεποιθήσεις. Δεδομένου ότι είμαστε σχεδόν όλοι γεννημένοι στη Θέση Είμαι Εντάξει, Είσαι Εντάξει, μπορούμε να επιστρέψουμε σε αυτή την Υπαρξιακή Θέση ακόμη και αν οι εμπειρίες στη ζωή μας οδήγησαν να νιώσουμε διαφορετικά. 

Είναι σημαντικό να εξερευνήσουμε τη ζωή μας για να καταλάβουμε πώς επηρεαστήκαμε από τα γεγονότα της δικής μας ζωής, ώστε να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στην πεποίθηση, ότι τόσο εμείς όσο και οι άλλοι άνθρωποι είναι Εντάξει.

Ο Franklin Ernst  ανέπτυξε έναν τρόπο ανάλυσης αυτών των Θέσεων Ζωής που το ονόμασε το Πλέγμα του Εντάξει. Είναι αυτό το σχεδιάγραμμα που είδατε πιο πάνω στο άρθρο και θα γραφτεί ένα ξεχωριστό άρθρο για την ανάλυσή του. 

Spyros Kapnias Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Σε Εκπαίδευση - Συναλλακτική Ανάλυση & Σωματικά Επικεντρωμένης Gestalt - Advance Certified Regression Therapist - Spirit and Energy Release Certification - Inner Child - Life Between Lifes / Master & Trainer in Hypnotherapy / Certified “Swan” Hypnotherapy / Master NLP - Coaching - Time Line Therapy / Certified Energy Psychology Certification - Master in Acupressure & EFT / Certified Master Ho'oponopono / Reiki Master / Advance Breathwork & Pranayama Trainer / Senion Yoga Teacher and Trainer / Healing Code Certification, Yoga Nidra Senior Teacher, Lucid Dreaming Certification.